Table of Contents
✨ प्रस्तावना
महानत्यागी बाबा जुमदेवजीं — ज्यांची संपूर्ण जीवनयात्रा ही
परमेश्वरप्राप्ती, तप, त्याग आणि हनुमंतभक्तीचे अद्वितीय उदाहरण आहे.
आध्यात्मिक साधना म्हणजे केवळ पूजा-पाठ नव्हे, तर मन, श्रद्धा आणि निर्धार यांचा सर्वोच्च संगम. जगात हजारो साधना-मार्ग आहेत, पण त्यातही काही निवडक जीव अतिशय कठीण मार्ग स्वीकारतात आणि परमेश्वरप्राप्तीचा दिव्य अनुभव घेतात.
आज आपण वाचणार आहोत अशीच एक थरारक, सत्य आणि प्रेरणादायी कथा — महानत्यागी बाबा जुमदेवजींच्या परमेश्वरी कृपा प्राप्तीची!
जिथे प्राणावरचे संकट, घराची जबाबदारी, भीषण साधना, देवाचा कठीण संकल्प आणि अखेर परमेश्वराची प्राप्ती — हे सर्व अनुभव एका तरुण सेवकाने जगले.
✴️ मंत्रप्राप्ती आणि संकल्पाची सुरुवात
बाबांना हनुमानजींचा अद्वितीय मंत्र प्राप्त झाला. त्यांनी तो मंत्र स्वतःपुरता ठेवला नाही — कारण खरी आध्यात्मिकता म्हणजे वाटणे, उघडेपणा आणि सत्य.
त्यांनी आपल्या भावंडांना बोलावून सांगितले —
“हा मंत्र अगदी थोर आहे. याने परमेश्वर प्रसन्न होतात. पण याचा विधी अत्यंत कठीण आहे. चुकीने केल्यास जीवावर बेतू शकते.”
सर्व भावांनी मंत्र वाचला, पण भीतीने कोणीही साधना करण्यास पुढे आले नाहीत.
तेव्हा बाबा जुमदेवजीं म्हणाले:
“समजा एक भाऊ मरण पावला आणि आता चारच आहोत. माझ्या कुटुंबाची जबाबदारी तुम्ही सांभाळा. मी हा मार्ग मागे वळून न पाहता पूर्ण करीन — जिंकू किंवा मरेन.”
हा होता बाबांच्या धैर्याचा, श्रद्धेचा आणि दृढनिश्चयाचा पहिला शिखर क्षण.
🧼 घर स्वच्छ, मन स्वच्छ – साधनेची पवित्र तयारी
परमेश्वरप्राप्तीची वाट म्हणजे केवळ मंत्रोच्चार नाही —
ती मनाची तयारी, घराची पवित्रता, आणि अंतरात्म्याची शुद्धी यांची सुरुवात आहे.
२६ नोव्हेंबर १९४५ — सोमवारची पवित्र पहाट.
पहिल्या किरणांनी आकाश उजळण्यापूर्वीच बाबा जुमदेवजीं उठले.
डोळ्यांत निश्चय, मनात शांतता, आणि ओठांवर हनुमंताचे नाम.
‘देव येणार त्या घरात, तर ते प्रथम निर्मळ आणि पवित्र हवे’ —
ही भावना मनात ठेवून बाबांनी घर साफ करण्यास सुरुवात केली.
✅ जमिनीवर चुन्याने लेप
✅ कोपऱ्या कोपऱ्यातून धूळ-पडदा हटवणे
✅ पाण्याने दरवाजे, चौकटी स्वच्छ धुणे
✅ घरात सुगंधी वातावरण निर्माण करणे
घर स्वच्छ म्हणजे मन शुद्ध — असा त्यांचा भाव.
अंगणात ओल्या मातीचा मंद सुगंध, शांती आणि भक्तीचा स्पंदन निर्माण झाले.
🛕 हनुमान मंदिराची पहाट
घर स्वच्छ झाल्यानंतर बाबांनी स्नान करून पांढरे स्वच्छ कपडे परिधान केले.
हातात —
- पवित्र ताजं पाणी
- कापूर
- अगरबत्ती
- श्रद्धेने भरलेला नारळाएवढा प्रामाणिक मन
शांत पावलांनी ते जवळच्या हनुमान मंदिराकडे गेले.
मंदिरात दीपमाळ मंद उजेडात लुकलुकत होती,
आकाशात थोडी धुके आणि वातावरणात पवित्र थरार.
या पवित्र वातावरणात बाबांनी —
🕉️ हनुमानजींना पाण्याने स्नान घातले
जणू भक्ताच्या प्रेमाने देवाला जागवण्याचा कोमल स्पर्श.
🕯️ कापूर आणि अगरबत्ती प्रज्वलित केली
त्याची सुगंधी धूर हलकेच मंदिरभर पसरत गेला.
📿 हनुमंत मंत्राचा शांत, पण सामर्थ्यवान जप सुरू झाला
प्रत्येक अक्षरामध्ये श्रद्धा, आणि प्रत्येक उच्चारात आत्मसमर्पण.
🔁 २१ प्रदक्षिणा केल्या
प्रदक्षिणा करताना मनात फक्त एक विचार —
“देवा, हा मार्ग तूच दे.
माझ्यात जर शक्ती अपुरी पडली तर तू मला थांबवू नकोस,
मला चालत ठेव, उचलत ठेव, संरक्षण करत ठेव…”
✴️ अखंड ४१ दिवसांची साधना
त्या दिवसापासून पुढे सूर्योदयापूर्वीची साधना नित्यनेम बनली.
- पहाटे उठणे
- मंदिर गाठणे
- स्नान, दीप, मंत्र, प्रदक्षिणा
- घर परत येऊन मौन, मनन, जप
- दिवसा कष्टाने काम — आणि रात्री पुन्हा आत्मशांतीत विलीन
ही फक्त साधना नव्हती —
हे आत्मसमर्पण होते.
४१ दिवसांत शरीर थकलं असेल, पण मन कधीच थकले नाही.
कुटुंब, काम, जबाबदारी, आणि साधना —
सगळं पार पाडत, भक्तीचा दीप अखंड पेटत राहिला.
प्रत्येक दिवसासोबत त्यांची आंतरिक ऊर्जा वाढत होती.
प्रत्येक जपातून मन अधिक स्थिर होत होतं.
आणि अशा रीतीने देव आणि भक्ताचा नातेसंबंध अधिक दृढ, जिव्हाळ्याचा आणि चैतन्यमय होत गेला.
⚡ पहिली कठीण परीक्षा — भक्तीची चाचणी, निर्धाराची ज्वाला
देवाकडे जाणाऱ्या मार्गावर परीक्षा येणं निश्चित असतं.
आणि ती परीक्षा साधकाला तोडण्यासाठी नसते —
तर त्याला अधिक मजबूत बनवण्यासाठी असते.
४१ दिवसांच्या साधनेतील २१वा दिवस —
बाबांसाठी सर्वाधिक धडकी भरवणारा,
भावनांनी भरलेला, आणि श्रद्धेचा कस पाहणारा दिवस होता.
त्या दुपारी अचानक बाबांचे दुसरे भाऊ,
घाई-घाईत, घाबरलेल्या अवस्थेत घरी आले.
ते म्हणाले —
“माझ्या मुलीला भयंकर आजार झाला आहे!
तिची अवस्था पाहवत नाही. तू माझ्याबरोबर चल.
काहीतरी कर… तिचा त्रास कमी कर…”
बाबांनी शांतपणे उत्तर दिलं —
“भाऊ, मी फक्त पहाटे भगवान हनुमानजीला कापूर लावतो, मंत्र म्हणतो आणि प्रदक्षिणा करतो.
इतक्यापलीकडे माझ्याकडे कोणती शक्ती नाही.”
परंतु भावाची माया मोठी.
त्याने पाय धरले, विनंती केली.
बाबांचं मन द्रवलं.
ते मूकपणे त्याच्या सोबत निघाले.
😨 अवर्णनीय दृश्य — शरीरावर फोड, रक्त, मुंग्या
मुलीला पाहून बाबांचे हृदय पिळवटून गेले.
समोर दिसत होतं भयाण दुःख —
- संपूर्ण अंगावर मोठमोठे पोकळ फोड
- फोड फुटून रक्त वाहत होतं
- रक्तावर लाल मुंग्या सारख्या जिवंत चादरीसारख्या चिकटलेल्या
- मुलगी तडफडत होती
ते दृश्य बघून सामान्य माणसाची छाती फुटली असती.
बाबा क्षणभर स्तब्ध झाले.
मनात विचार आला —
“हीच ती परीक्षा का?
हा मंत्र एवढा कठीण आहे हेच खरं असावं.
आता काय? मागे फिरू का?
की पुढे चालू ठेवू?”
देवाच्या मार्गावर चालताना कधी कधी
शंका वादळासारखी डोक्यावर धडकते.
पण बाबांचा निर्धार भक्कम होता.
त्यांनी मनात ठाम निश्चय केला —
“साधना सोडायची नाही.
काहीही झालं तरी मागे हटायचं नाही.”
ते काहीही बोलले नाहीत.
ना कुठला मंत्र सांगितला… ना उपचार केले.
फक्त त्या वेदनेला आपल्या मनात सामावून घेतले
आणि शांतपणे घरी परतले.
🕯️ देवाशी संवाद — भक्तीची गर्जना नाही, प्रार्थनेची हळुवार वेदना
दुसऱ्या दिवशी पहाटे, तपस्वी भावनेने बाबा देवळात पोहोचले.
हनुमानजींच्या मूर्तीसमोर उभे राहून त्यांनी डोळे मिटले, कापूर लावला,
आणि जड मनाने मनात प्रार्थना केली —
“बाबा हनुमान…
तूच संकट आणलं आहेस तर तूच दूर कर.
जर हा मार्ग मला सोडवायचा असेल तर
मला तुझ्यात विलीन कर.
नाहीतर त्या निरागस जीवाला मुक्त कर.”
ही प्रार्थना होती — नाही, हा सच्च्या भक्ताचा आर्त श्वास होता.
मंत्र जप, प्रदक्षिणा, आणि मौन…
बाबांचा एकही विचार विषयांतर झाला नाही.
🌅 चमत्कार — सकाळच्या प्रकाशासारखा आश्वासक क्षण
तिसऱ्या दिवशी पहाटे, विधी संपवून बाबा घरी परतून बसलेले,
तितक्यात तीच मुलगी अंगणात हसत-खेळत दिसली!
- फोड पूर्णपणे बसलेले
- रक्त थांबलेले
- शरीर स्वच्छ
- चेहर्यावर निर्मळ तेज
हे पाहून बाबांचे डोळे पाणावले.
हा फक्त रोगाचा नाश नव्हता —
हा होता देवाचा पहिला स्पष्ट प्रतिसाद.
जिथे विज्ञान थांबतं,
तिथून परमेश्वराचा करुणेचा स्पर्श सुरू होतो.
याच क्षणी बाबांच्या साधनेत
दैवी विश्वासाचा नव्याने जन्म झाला.
🌸 परीक्षा पास — भक्तीला पहिला विजय
या चमत्काराने देवाने जणू सांगितले —
“तू योग्य मार्गावर आहेस.
पुढे चाल… मी तुझ्यासोबत आहे.”
ही पहिली परीक्षा होती,
जी बाबांनी न हारता पार पाडली.
💡 या घटनेचा संदेश
श्रद्धा + संयम + निश्चय = दिव्य यश
हे होते हनुमंतकृपेचे पहिले स्पष्ट दर्शन.
देव कठीण परीक्षा देतो पण साथही देतो
योग्य मार्गावर असाल तर दैवी चिन्हे येतात
भक्ती म्हणजे मागणे नव्हे — समर्पण
🪷 परमेश्वराचा प्रथम आशीर्वाद — साधनेचा विजयी शेवट
४१ दिवसांची कठोर साधना, पहाटेचा मंत्रजप, मौन, उपास —
प्रत्येक दिवस श्रद्धेतून, निश्चयातून आणि भक्तीच्या तेजातून गेला.
६ जानेवारी १९४६ — रविवार.
सूर्योदयापूर्वीच बाबांनी अत्यंत नम्र भावनेने
हनुमानजींना साखरेचा नैवेद्य दाखवला आणि
पहिल्या साधनेचा समारोप केला.
त्या क्षणी वातावरणात पवित्र शांती,
मनात कृतज्ञता, आणि चेहऱ्यावर दिव्य तेज जाणवत होतं.
तेव्हा त्यांचे वय फक्त २५ वर्षे —
इतक्या कमी वयात एवढा प्रचंड संकल्प,
इतकी ताकद आणि अखंड साधना —
खरंच, हे अलौकिक आणि प्रेरणादायी!
ही साधना केवळ यश नव्हती,
ती होती देवाची पहिली मान्यता —
“तू योग्य मार्गावर आहेस, पुढे चाल.”
हा शेवट नव्हता,
दैवी प्रवासाची सुरुवात होती.
🔥 पुढील साधना: त्रित्राल हवन (रात्रभरातील तीन हवन)
पहिला ४१ दिवसांचा तप संपल्यावर,
बाबांना पुढील साधनेचा मार्ग सांगितला गेला — त्रित्राल हवन.
हा सामान्य हवन नव्हता.
हा मानसिक, शारीरिक आणि आध्यात्मिक परीक्षेचा तीव्र टप्पा होता.
🌟 त्रित्राल हवन म्हणजे काय?
या साधनेत —
- रात्रभरात तीन हवन
- प्रत्येक हवनात १०८ मंत्रजप
- तीनही हवनाच्या आधी आणि नंतर आंघोळ
- प्रसाद म्हणून कढई (हळवा) तयार करणे
- हवनासाठी आवश्यक साहित्य:
- तूप
- हवनपुडा
- दही-दूध
- पाच पवित्र झाडांच्या काड्या (वड, पिंपळ, आंबा इ.)
- गोमूत्र
- चंदन, अबीर-गुलाल इत्यादी
संपूर्ण रात्र पूजा, जप, हवन —
आणि पहाटेपर्यंत जागरण.
हे सात दिवस अखंड चालायचे.
🧵 परिस्थिती कठीण, पण श्रद्धा अढळ
त्या काळात घरची परिस्थिती अत्यंत साधी होती.
साधना खर्चिक होती, पण बाबा म्हणाले —
“दिवसा विणकाम करू, मजुरी मिळेल तेवढे घेऊ,
आणि त्यातून हवन करू.”
कुठलीही तक्रार नाही, कुठलीही भीती नाही.
फक्त एक संकल्प —
देवप्राप्तीचा मार्ग सोडायचा नाही.
हे केवळ धार्मिक कर्मकांड नव्हते —
ही होती श्रद्धा + श्रम + निश्चय यांची खरी साधना.
🌟 या टप्प्याचा अर्थ
- शरीराला विश्रांती नाही
- मनाला शंका नाही
- आणि आत्म्याला खंबीर विश्वास
ही साधना सांगत होती —
भगवंताची कृपा फक्त इच्छेने नाही, तर त्यागाने मिळते.
🌙 सात दिवसांचे रात्रभर हवन — दैवी अनुभवांची सुरुवात
त्रित्राल हवनाचा संकल्प झाला.
आता दररोज रात्री —
- पहिलं हवन सूर्यास्तानंतर
- दुसरं मध्यरात्री
- तिसरं पहाटे ३ ते ५ वाजेपर्यंत
असं तीन वेळा हवन करायचं.
हवनाच्या प्रत्येक टप्प्यात मंत्र, आग, आणि अथांग शांतता.
दिवसा विणकाम, रात्री हवन —
शरीर थकत होतं, पण मन उत्साहित होतं.
कारण हे केवळ विधी नव्हते,
देवाशी संवादाचे क्षण होते.
घरात कुणालाही बोलण्याची परवानगी नव्हती.
हवनाच्या वेळी गप्पा नाही, हसणं नाही —
फक्त मंत्र, फक्त श्रद्धा, फक्त शांतता.
घरातील सर्वजण मदतीला होते —
- जागा स्वच्छ करणे
- रांगोळी घालणे
- हवन साहित्य ठेवणे
- प्रसादासाठी कढई बनवणे
ही फक्त बाबांची साधना नव्हती,
हा संपूर्ण कुटुंबाचा तप होता.
👁️ प्रथम दैवी चिन्ह — “लंगोटीवाले बाबा की जय!”
पहिल्याच दिवशी रात्री दुसरे हवन चालू असताना
बाबा जुमदेवजींचे धाकटे भाऊ मारोतराव गाढ झोपले होते.
अचानक ते मोठ्याने ओरडले —
“लंगोटीवाले बाबा की जय!”
सगळे दचकलो.
त्यांना जागं केलं आणि विचारलं —
“का ओरडलात?”
ते म्हणाले —
“माझ्या डोळ्यांसमोर हनुमानजी उभे होते!
डोक्यावर चांदीचा मुकुट,
हातात चांदीची गदा…
घराभोवती फिरत होते!”
हे ऐकून घरात शांतता पसरली…
डोळ्यात अश्रू होते…
कारण हे स्पष्ट चिन्ह होतं —
हनुमानजी स्वतः रक्षणासाठी उपस्थित होते.
साधना फक्त स्वीकारली नव्हती,
🌺 ती परमेश्वराने मान्यही केली होती.
🌟 देवाच्या उपस्थितीची खात्री
यानंतर बाबा जुमदेवजीं हवन करताना अधिक एकाग्र झाले.
थकवा राहिला नाही, फक्त चैतन्य.
कुटुंबाच्या मनात भीती नव्हती, तर अभिमान.
आणि त्या रात्रीपासून एक विश्वास पक्का झाला —
जिथे श्रद्धेचा दीप पेटतो,
तेथे देव अंधारातही पहारा देतो.
सात दिवसांचा हवन सोहळा पूर्ण झाला.
आणि त्या क्षणी परमेश्वराची कृपा पूर्ण जागृत झाली.
✨ या टप्प्याचा सार
- तपाची उंची
- निश्चयाची ताकद
- आणि भक्तीची खरी ओळख
देव भेटायला येत नाही —
तो बोलावला जातो… श्रद्धेने, त्यागाने आणि शुद्ध मनाने.
🌼 सिद्धी मिळाल्यानंतर लोकांची सेवा — दुःख निवारणाची सुरुवात
त्रित्राल हवन पूर्ण झाल्यावर बाबांवर
हनुमंतकृपा पूर्ण प्रकट झाली.
शांतता, चैतन्य आणि आत्मविश्वास त्यांच्या चेहऱ्यावर झळकत होता.
देवाने शक्ती दिली होती —
आता ती लोकांच्या भल्यासाठी वापरण्याची वेळ आली.
हळूहळू लोक बाबा जुमदेवजीं कडे येऊ लागले —
कोणाला आजार, कोणाला मानसिक त्रास,
कोणाला घरात अस्वस्थ वातावरण…
बाबा कोणत्याही दडपणाशिवाय, अहंकाराशिवाय
साध्या पद्धतीने मदत करू लागले —
- मंत्र
- तीर्थ
- फुंकर
आणि लोकांना आराम मिळू लागला.
बाबा जुमदेवजींनी कधी प्रसिद्धीचा विचार केला नाही,
ते अगदी साधेपणाने सेवा करत राहिले.
खरी सिद्धी म्हणजे शक्ती मिळणे नाही,
तर ती शक्ती इतरांच्या भल्यासाठी वापरणे.
🧭 या कथेतून शिकण्यासारख्या जीवनशिक्षा
| आध्यात्मिक मूल्य | अर्थ |
|---|---|
| श्रद्धा | भीतीपेक्षा ईश्वरावर विश्वास मोठा |
| संस्कार | देवप्राप्तीचा मार्ग स्वच्छ मनातून |
| त्याग | आराम नव्हे, त्यागानेच चैतन्य येते |
| परिश्रम | देव विश्वास ठेवतो त्याच्यावर जो कष्ट करतो |
| धैर्य | मृत्यूच्या भीतीतूनही पुढे जातो तोच साधक |
🙏 निष्कर्ष
ही कहाणी केवळ आध्यात्मिक नाही —
ती मानवाच्या असीम शक्यता आणि देवाशी तादात्म्य यांचा जिवंत पुरावा आहे.
बाबा जुमदेवजींनी दाखवले —
“श्रद्धा + तीव्र साधना + दृढनिश्चय = परमेश्वरी कृपा”
आजही हजारो साधक ह्या मार्गावर चालून आत्मशांती, भक्ती आणि दिव्य चैतन्य प्राप्त करत आहेत.
📌 शेवटचा विचार
जर उद्दिष्ट परमेश्वर असेल,
तर मार्ग कितीही कठीण असला तरी
देव स्वतः हात धरून नेतो.
🌸 परमात्मा एक 🙏 सेवा हीच साधना 🌸




Gurudas Chudhari साठी प्रतिक्रिया लिहा उत्तर रद्द करा.